HANGİ DURUMDA KONULUR?
Uygulamada “31/B Şerhi” olarak ifade edilen bu şerh türü, daha çok “acele kamulaştırma” usulüne başvurulduğunda karşımıza çıkmaktadır.
ACELE KAMULAŞTIRMA NEDİR?
Acele Kamulaştırma; Kamulaştırma Kanunu’nun 27.maddesinde düzenlenir. Acele kamulaştırma, idarelerin bedel tespit ve tescil davasını ikame etmeden taşınmaza el koymalarına olanak tanır. Ancak yasa, acele kamulaştırma yapılabilir halleri 3 durumla sınırlandırmıştır;
- 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunun uygulamasında yurt savunması ihtiyacı söz konusu olması
- Aceleliğine Cumhurbaşkanınca karar alınacak haller,
- Özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda gerekli olan taşınmaz malların kamulaştırılmasıdır.
Bu hallerin varlığı halinde İdare, ilgili mahkemeye başvuruda bulunur ve kamulaştırmaya konu taşınmazların kıymet takdiri haricindeki tüm işlemlerin sonradan tamamlanmak üzere Kamulaştırma Kanunu’nun 10. ve 15. maddesindeki esaslar dikkate alınmak kaydıyla 7 gün içerisinde bir bedel tespit etmesini ister.
Mahkemenin bedeli tespit etmesinin ardından, taşınmaz sahibi adına yapılacak olan davetiye ve ilanda adı geçen bankaya yatırılır ve taşınmaza el konulabilmenin yasal şartları yerine getirilmiş olur. Dolayısıyla, bilirkişi heyetince belirlenen ücret malikler adına bankaya yatırılmadan yine acele el koyma kararı verilmeyecektir. Buna karşın, mahkemelerin bedel yatırılmadan acele kamulaştırma kararını vermesi; usul ve yasaya aykırı olmaktadır. Belirtmek gerekir ki; bu durumda kamulaştırma tarihi, mahkemenin bedel tespitinde bulunduğu tarih değil; 27.madde uyarınca acele kamulaştırma kararının verildiği tarihtir.Kamulaştırma yapacak idarelerin acele kamulaştırma yoluna gitmesinin en önemli sebebi; tebligat aşamasını atlamaları ve dava dahi açmamalarıdır. Acele kamulaştırma bir nevi “delil tespiti” niteliğindedir.
İşte bu durumda yani idarenin mahkemeye başvurmasının ardından taşınmaz maliklerinin tapu kaydına “31/b şerhi” konulur. Kamulaştırma Kanunu’nun Yasak İşler ve Eylemler başlıklı 31. maddesi aynen; “Aşağıda yazılı işler ve eylemler yasaktır. a) 15 inci madde uyarınca oluşturulan bilirkişilerin, kendilerine mahkemece takdir edilen ücret dışında herhangi bir suretle çıkar sağlamaları, b) Mahkemece 10 uncu madde uyarınca yapılan tebligat, davet veya ilanen tebliğden sonra taşınmaz malın başkasına devir ve ferağ veya temliki. c) Dava giderlerinin avukat veya dava vekilleri……”şeklinde düzenlenmiştir. Dolayısıyla, şerhin konulabilmesi için idarenin kamulaştırılacak taşınmazın bedelini tespit için mahkemeye başvurması ve usuli işlemlere başlamış olması gerekmektedir.
Aksi halde 31/b şerhinin konulması mümkün değildir. Bu şerhin konulması ilgili madde hükmünde de açıkça görüldüğü üzere taşınmazın devir ve temlikinin önüne geçmektedir. Söz konusu kamulaştırma işlemi bitene kadar bu şerhin kaldırılması mümkün değildir.
31/B şerhi, Mahkeme’nin ilgili tapuya bildirmesi üzerine konulduğu için yine Tapu Müdürlüğü’ne yapılacak bildirim ile kaldırılmalıdır. Bu durumda, yalnızca taşınmaz malikinin başvuruda bulunması yeterli değildir. Dolayısıyla şerhin kaldırılması için; kamulaştırmayı yapan idarenin işlemi sonlandırıldığına dair beyanı ile birlikte; ilgili Mahkemenin istemde bulunması gerekmektedir.
|