Uygulamada genellikle ortaklığın giderilmesi davalarında; yargılama devam ederken vefat eden hissedarların (maliklerin) veraset ilamının dosyaya kazandırılması ve davaya dahil edilebilmesi sürecin hızlanması için önem arz etmektedir. Bu sebeple (çoğunlukla) ortaklığın giderilmesi davasında vefat eden mirasçının veraset ilamının alınabilmesi amacıyla taraflara yetki verilir. Tabi bu durum haricinde; muris ile ilgili daha önce alınmış bir veraset ilamı alınmış olmasına rağmen yeniden talep edilebilmesi için bazı şartlar ortaya çıkmaktadır.
Bu durumlar nedir?
Bir veraset ilamı bulunsa dahi, bu belgede mirasçılar ya da miras payları hatalı olarak belirtilmiş olabilir. Veraset ilamının tarihi çok eski olabilir ve buradaki mirasçılar da ölmüş olabilir. Bu durum, miras paylarında değişikliğe yok açar. Yine, eski tarihli mirasçılık belgesinin ifasında bir takım problemler ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda her bir mirasçı hasımsız (davalı göstermeden) olarak açabileceği bir daha ile yeniden mirasçılık belgesi isteyebilir. Mirasçılık belgesi istemi mutlaka hasımsız yapılmak zorunda değildir, mirasçılar; kendilerine pay verilen diğer mirasçıları davalı olarak göstererek de veraset ilamını iptalini ve fiili duruma uygun olarak yeni bir veraset ilamı verilmesini talep edebilir.
Buna karşın, bazı mahkemeler tarafından dava önce verilmiş bir veraset ilamının bulunduğuna, bu durumda tekrar talep edilmesi halinde “karar verilmesine yer olmadığına” şeklinde hüküm kurulduğu görülmektedir. Lakin bu tür kararlar hukuka aykırıdır. Zira, bu tür davalar çekişmesiz yargıya tabidir ve nihayetinde Mahkemelerce verilen kararlar yalnızca şekli bakımdan kesinleşir. Maddi hukuk yönünden ise kesin hüküm oluşturmazlar.
Kesin hüküm oluşturmamak ne demektir?
Eğer ki çekişmesiz yargıya tabi davaların sonunda verilen hükümler; hatalı, yanlış yahut gerçek durumu yansıtmıyorsa her zaman için aksi ispat edilebilir. Dolayısıyla, hasımsız açılan bir veraset ilamı talepli dava sonucunda mirasçılık belgesi edinilmiş ise bu belgede mirasçıların ve miras paylarının belirlenmesinde hata yapıldığını yahut eski tarihli mirasçılık belgesinde ölümler nedeniyle paylarda değişiklik ve ifasında hukuksal sorunlar olduğunu öne süren her mirasçının hasımsız olarak açacağı yeni bir davayla mirasçılık belgesini isteme veya mirasçılık belgesinde kendilerine pay verilen diğer mirasçıları hasım göstererek bu mirasçılık belgesinin iptali ile gerçeğe uygun yenisinin verilmesi istemiyle dava açma hakkı vardır.
Mirasçılık belgesi verilmesi istemine ilişkin davalarda Davacılar/mirasçılar, murisin öldüğünü, ölüm tarihini, muris ile kendisi arasındaki irsi bağını kanıtlamakla mükelleftir. Bu tür davaların reddine karar verilebilmesi için ancak murisin hiçbir şekilde yaşamadığının, böyle bir kişinin mevcut olmadığının belirlenmesi veya davacının murisin mirasçısı olmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.
Bu yönde: T.C. Bölge Adliye Mahkemesi Antalya 6. Hukuk Dairesi’nin 2022/750 E., 2022/590 K. Sayılı 24.03.2022 tarihli kararı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2016/13202 Esas – 2020/3336 Karar sayılı ilamı)
|