2863 sayılı kanunun 3. maddesinde aynen; “bu Kanun uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim-geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimarî, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; halihazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile plânlama kararları, tutumları, plân notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar plânlarının gerektirdiği ölçekteki plânlardır” şeklinde tanımlanır.
Sit Alanı Nedir?
Sit alanı ise yine aynı kanunda tanımlanır ve kısaca; kültür varlıklarının yoğun olarak bulunduğu sosyal yaşama konu olmuş veya önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği yerler ve tespiti yapılmış tabiat özellikleri ile korunması gerekli alanlardır. Bu itibarla, bir bölgenin sit alanı olarak tespit edilebilmesi için koruması gereken bölgelerden olması gerekir ve dolayısıyla koruma amaçlı imar planları da sit alanlarını düzenleyen planlardır.
Bu planların amacı; kültürel varlıkların kullanılması ile korunması arasındaki dengenin sağlanmasıdır. Mevzuata uygun olarak belirlenecek bir teknik şartname dikkate alınarak alanında yetkin bir ekiple hazırlanır. Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelik; bu planın hazırlanması, yapımında dikkate alınması gereken noktalar, onaylanması, uygulamaya konulması ve planı hazırlamada yetkin ekibin hangi özelliklere sahip olması gerektiği gibi hususları düzenler. Yine, “Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği” de koruma amaçlı imar planlarını tanımlamıştır.
Planı hazırlayan yetkin ekibin yani koruma kurulunun onayı bulunmadan plan üzerinde hiçbir şekilde değişiklik yapılamaz. Yetki bölgeleri uyarınca, belediye meclisleri yahut il genel meclisleri ve diğer idarelerin yetkili makamları, kendilerine iletilen imar planının yasaya uygun olup olmadığı hususunda genel bir değerlendirme yapar, eksik belge görülürse tamamlanması için uyarıda bulunur. Kurul, kendisine iletilmesinden itibaren 6 ay içerisinde bir karar vermekle mükelleftir.